از نوزاد تازه متولد شده گرفته تا کودک نوپا، همگی مطمئناً در برهه ای از زندگی دچار مشکلات دهانی خواهند شد. در این بخش عوارض مختلف و نحوه درمان آنها را توضیح می دهیم.
 

برفک دهان

برفک بیشتر در نوزادان کمتر از دو ماه شایع است اما می تواند نوزادان بزرگتر را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
 
این عارضه به صورت لکه های سفید و کرم رنگ در ناحیه داخلی لب ها و گونه ها و بر روی زبان ظاهر می شود. در صورتی که تنها پوشش سفید رنگی بر روی زبان وجود داشته باشد به احتمال زیاد چیزی جز باقی مانده شیر نمی باشد و جای نگرانی ندارد.
 
نوزادانی که مبتلا به برفک دهان هستند اغلب از خوردن امتناع می کنند به این دلیل که تغذیه موجب ایجاد درد در دهان آنها می شود. برفک نوعی عفونت قارچی است که به وسیله ارگانیسمی تحت عنوان کاندیدا آلبیکنس بوجود می آید که به طور طبیعی در بدن ما وجود دارد و معمولاً مشکلی ایجاد نمی کند.
 
سیستم ایمنی نوزادان به دلیل آنکه به طور کامل به تکامل و بلوغ نرسیده است از توانایی کمتری برای مبارزه با عفونت برخوردار است. داروهای آنتی بیوتیک می توانند موجب بروز برفک دهانی شوند، بنابراین چنانچه نوزاد یا مادر در طول دوران شیردهی داروی آنتی بیوتیک مصرف کنند ممکن است نوزاد به برفک دهانی مبتلا شود.
در صورتی که نوزاد دچار برفک دهانی شده باشد، عفونت می تواند به نوک سینه های مادر سرایت کرده و باعث ایجاد زخم و ترک خوردگی آنها شوددر صورتی که نوزاد دچار برفک دهانی شده باشد، عفونت می تواند به نوک سینه های مادر سرایت کرده و باعث ایجاد زخم و ترک خوردگی آنها شود. برفک همچنین می تواند از دهان نوزاد به مقعد منتقل شده و باعث ایجاد بثورات پوستی متناوب در ناحیه پوشک شود.
 
مشخص نیست که آیا می توان از بروز برفک در نوزادان جلوگیری کرد یا خیر. با این حال بهتر است پستانک، اسباب بازی های مخصوص دندان درآوردن، قطعات شیر دوش و پستانک یا سری شیشه شیر (در صورت تغذیه نوزاد با شیشه شیر) به طور مرتب تمیز و استریل شوند.
 
رعایت بهداشت دست نیز به ویژه پس از تعویض پوشک دارای اهمیت است. عفونت در موارد خفیف طی چند روز برطرف می شود، اما در موارد شدیدتر تا دو هفته به طول می انجامد.
 
در صورتی که احساس می کنید فرزندتان به برفک دهان مبتلا شده است، به ویژه اگر شما نیز دچار خارش و سوزش نوک سینه شده اید یا اگر فرزندتان به نظر تمایلی به تغذیه از خود نشان نمی دهد به پزشک عمومی مراجعه کنید.
 
در صورت تشخیص برفک دهان به فرزندتان نوعی داروی خوراکی ضد قارچ تجویز می شود. چنانچه علائم برفک نوک سینه دارید شما نیز تحت درمان قرار خواهید گرفت. با بزرگتر شدن فرزندتان و به تکامل رسیدن سیستم ایمنی او، کمتر در معرض ابتلاء به برفک دهانی قرار می گیرد.
 

تبخال و زخم های دهانی

زخم های دهانی در کودکان 1 تا 5 ساله بیشتر بواسطه ویروسی تحت عنوان هرپس سیمپلکس ایجاد می شوند. این زخم ها به صورت لکه های کوچک، مسطح و مایل به زرد یا سفید در هر نقطه از دهان یا بر روی زبان ظاهر می شوند.
 
زخم های دهانی می توانند بسیار دردناک باشند و از خوردن و آشامیدن مناسب کودک جلوگیری کنند و همچنین بهبود کامل آنها می تواند تا دو هفته به طول انجامد.
 
نخستین عفونت همیشه بسیار شدیدتر از عفونت های بعدی است و به صورت یک «تبخال» ساده در اطراف بینی یا لب ظاهر می شود.
 
این زخم ها هر از چند گاهی ظاهر می شوند و به ویژه اگر کودک به هر دلیلی ناخوش باشد به عنوان مثال دچار سرماخوردگی شده باشد خود را نشان می دهند. این زخم به واسطه ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد می شود.
 
به ندرت نوزاد تازه متولد شده با عفونت هرپس سیمپلکس تماس پیدا خواهد کرد. این وضعیت می تواند خطرناک باشد چرا که ویروس می تواند موجب التهاب مغز شده و در نتیجه نیاز به فوریت های پزشکی است.
 
بسیار اهمیت دارد که آب بدن کودک به خوبی حفظ شود و از آنجا که زخم های دهانی مسری می باشند، لازم است که با شستن دستها و جدا نگاه داشتن حوله و دستمال های کودک از دیگران توجه ویژه به بهداشت داشته باشید.
 
سعی کنید تا زمانی که این عارضه و ناراحتی کودک برطرف نشده است، او را از طریق نی و با استفاده از غذاهای نرم و نوشیدنی تغذیه نمایید.
 


شکاف لب و کام

شکاف لب یا همان لب شکری، شکافی در لب فوقانی درست در زیر بینی است و شکاف کام شکافی در سقف دهان ـ کام می باشد. اغلب هم لب و هم کام تحت تأثیر این عارضه قرار می گیرند.
 
از هر 700 نوزاد حدود 1 نوزاد با شکاف کام یا لب متولد می شود و در حالی که قطعاً این وضعیت برای والدین ناراحت کننده است اما با عمل جراحی قابل اصلاح می باشد.
 
علت دقیق این عارضه ناشناخته است و گرچه نوعی عامل وراثتی برای آن وجود دارد بطوریکه در برخی از خانواده ها بیشتر از سایرین شایع می باشد اما تصور می شود عوامل محیطی نیز در این امر دخیل هستند.
 
تقریباً نیمی از نوزادان مبتلا به این عارضه دچار هم شکاف لب و هم کام می شوند، یک سوم آنها تنها دچار شکاف کام شده و یک دهم آنها تنها مبتلا به شکاف لب می شوند.
 
شکاف در سه ماهه نخست رخ می دهد زیرا رشد و تکامل صورت و لب بالایی در هفته پنجم تا نهم بارداری اتفاق می افتد.
 
شکاف لب و کام به وسیله عمل جراحی اصلاح می شود. این روش از درصد موفقیت بالایی برخوردار است و کمترین جای زخم در آن باقی می ماند. اکثر کودکان پس از درمان از ظاهری عادی برخوردار شده و گفتار طبیعی خواهند داشت.
 
تمام انواع درمان شکاف لب و کام در مراکز خدمات درمانی در دسترس بوده و برنامه مراقبت منظم و مداوم از تیم متخصصان شکاف برای هر نوزادی که با این عارضه متولد می شود وجود دارد.
 

چسبندگی زیر زبان (TONGUE TIE)

از هر ده نوزاد حدود یک نوزاد با یک تکه پوست (فرنولوم) سفت تر و متراکم تر از حد طبیعی در زیر زبان و کف دهان به دنیا می آید. این عارضه تحت عناوین چسبندگی زیر زبان، کوتاهی بند زیرین زبان یا چسبندگی زبان به کف دهان شناخته می شود در حالی که نام علمی آن آنکیلوگلوسیا می باشد.
 
این وضعیت گاهی اوقات می تواند بر روی تغذیه نوزاد تأثیر بگذارد و باعث شود که او نتواند به درستی سینه مادر را در دهان قرار دهد. چنانچه نگران تغذیه فرزندتان هستید و فکر می کنید ممکن است دچار این عارضه شده باشد با پزشک عمومی، ماما یا پزشک اطفال صحبت کنید.
 
چسبندگی زیر زبان همیشه باعث بروز مشکل نمی شود. گاهی اوقات پوستی که زبان را به کف دهان متصل ساخته است ممکن است به قدری نازک باشد که به خودی خود و در کمترین زمان پاره شده و نه والدین و نه نوزاد هرگز متوجه نمی شوند که زمانی وجود داشته است.
 
چنانچه حرکت زبان محدود شده و با بزرگ شدن کودک مشکل برطرف نشده باشد، ممکن است در صحبت کردن و غذا خوردن با مشکل مواجه شود.
 
بریدن پوست جهت آزاد ساختن زبان را فرنولوپلاستی یا جداسازی چسبندگی زیر زبان گویند. که یک عمل ساده و بدون درد با مقدار خونریزی پایین یا بدون خونریزی به حساب می آید.
 
در نوزادان کوچک جداسازی چسبندگی زبان معمولاً بدون هیچ گونه داروی بی حسی (داروهای مسکن) انجام می شود و یا تنها از بی حسی موضعی برای بی حس ساختن زبان استفاده می شود. در نوزادان بزرگتر که دارای دندان می باشند بیهوشی عمومی برای انجام این عمل تجویز می شود.
 
 
سلب مسئولیت: اطلاعات موجود در این برنامه یا مقاله با کمک از کارشناسان و اطلاعات موجود در اینترنت بدست آمده است. داده های موجود در این مقاله ممکن است با داده های مربوط به کودک شما مطابقت نداشته باشد. اکیداً توصیه می شود رهنمودها و توصیه های موجود در این برنامه را بدون مشورت با پزشک خود اعمال نکنید.
 
 
منبع: اپلیکیشن ردیاب کودک (‏Baby Tracker‏)‏